लेखांक-23

लेखांक-2⃣3⃣

💢 *स्वअभ्यास*

इ.10 वी-विज्ञान भाग 2

प्रकरण 2: *सजीवांतील जीवनप्रक्रिया भाग-1*

★★★★★★★★★

*आजचा स्वाध्याय*: 

1) *टीप लिहा:*

पेशीमध्ये होणारे विनॉक्सिश्वसन

2) *गाळलेल्या जागा भरा.*

a) प्रथिन पासून प्रति ग्रॅम ... K cal एवढी ऊर्जा मिळते.

b) ....... आम्लापासून आवश्यक प्रथिने तयार करतात.

c) इन्सुलिन हे ...... चे उदाहरण आहे.

d) ..... हे निसर्गात सर्वात जास्त आढळणारे प्रथिन आहे.

e) अनावश्यक अमिनो आम्लाचे विघटन करून त्यातून तयार झालेला ...... शरीराबाहेर टाकून दिला जातो. 

◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆

😇 *नेहमी लक्षात ठेवा!*

★ सर्व प्रकारच्या प्रथिनांची निर्मिती पेशीमध्ये DNA च्या माध्यमातून RNA द्वारे होते हे आपण पहिल्या प्रकरणात शिकलो आहोत. 

★ प्रथिन हा पेशींचा मूलभूत घटक आहे. प्रथिने प्रामुख्याने कार्बन, हायड्रोजन, ऑक्सिजन, नायट्रोजन आणि अमिनो आम्लाच्या साखळीपासून बनलेले असतात.

★ लहान मुलांमध्ये आढळणारे  क्वाशिओरकोर व मरॅस्मस हे प्रथिन अभावजन्य रोग आहेत.

---------------------------------

🥱 *ऐकावे ते नवलच!*

1. शरीर बांधणी, पेशी विभाजन, वाढ, पुनरुत्पादन व शरीराची झीज भरून काढणे यामध्ये प्रोटीन महत्वाची भूमिका बजावतो.

2. वीस प्रकारच्या अमिनो आम्लांच्या विविध जोडणीतून आपल्या शरीरात सुमारे 1 लाख प्रकारची प्रथिने तयार होतात.

3. आपल्या शरीराच्या वजनाच्या 18 ते 20%  इतके वजन निव्वळ प्रथिनांचे असते.

4. आपल्या शरीरातील प्रथिनांचे अस्तित्व फक्त 2 दिवसाचे आहे. त्यामुळे प्रथिने शरीरात दीर्घकाळ साठवले जात नाहीत.

5. केस आणि नखे कॅरॅटीन नावाचे प्रथिनापासून बनलेले असतात. कॅरॅटीनमध्ये सल्फरचे बंध असतात. सल्फरचे बंध जास्त असतील तर केस कुरळे होतात. केसांच्या वाढीतसुद्धा प्रथिन महत्वाची भूमिका बजावत. प्रथिनाअभावी केस गळण्याचे प्रमाण वाढते.

■■■

...✍

*श्रीशैल मठपती,* कोल्हापूर

💢Ⓜ💢Ⓜ💢Ⓜ