लेखांक-10

लेखांक-🔟

💢 इयत्ता 10 वी

*विज्ञान भाग 2 : स्वअभ्यास*

प्रकरण 1 : *आनुवंशिकता व उत्क्रांती*

★★★★★★★★★

*आजचा स्वाध्याय*

विद्यार्थी मित्रहो,

पाठयपुस्तकातील पृष्ठ क्र. 8 वरील मजकूर समजपूर्वक वाचा आणि खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

1. इंद्रियांचा वापर व न वापराचा सिद्धांत लिहा. 

2. मिळवलेल्या बदलांच्या संक्रमणाचा सिद्धांत स्पष्ट करणारी उदाहरणे लिहा.

3. संपादित गुणांचा अनुवंश म्हणजे काय?

4. लॅमार्कवाद का नाकारण्यात आला?

--------------------------------------

■ *कांही मजेशीर तथ्ये*

◆ लॅमार्कचा मिळवलेल्या गुणांच्या संक्रमणाचा सिद्धांत पडताळून पाहण्यासाठी जीवशास्त्रज्ञ ऑगस्ट विस्मन यांनी उंदरावर प्रयोग केले. सुमारे 21 पिढीपर्यंत त्यांनी उंदरांची शेपूट कापली. परंतु प्रत्येक पिढीत मागील पिढ्या सारखीच शेपूट असणारे उंदीर जन्माला आले. शेपूट गायब किंवा छोटी झाली नाही. यावरून कायिक पेशीत झालेले बदल पुढील पिढीत संक्रमित होत नाहीत हे त्यांनी सप्रयोग दाखवून दिले.

◆ भारतीय संस्कृतीमध्ये प्राचीन काळापासून स्त्रीयांच्या नाक आणि कानाच्या पाळीला छिद्र पाडण्याची पद्धत आहे. मात्र नवजात बालकाच्या नाक व कानाच्या पाळीला छिद्र नसतात. 

◆ लॅमार्कच्या सिद्धांताचा प्रभाव तत्कालीन तत्वज्ञ कार्ल मार्क्स आणि सोवियत रशियाच्या कम्युनिस्ट सरकारवर होता. समाज सुधारणेसाठी हा सिद्धांत त्यांना शास्त्रीय आधार वाटत होता. 

...✍

*श्रीशैल मठपती, कोल्हापूर*

💢Ⓜ💢Ⓜ💢Ⓜ